Wernisaż | 6 czerwca godzina 18:00
Czas trwania wystawy | 7 czerwca – 24 sierpnia 2025
Kuratorka | Marta Smolińska
Współpraca kuratorska | Michalina Domoń
Organizatorzy | Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, Sopot, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej
Patronat honorowy | Konsulat Generalny Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku
Mecenas | Port Lotniczy Gdańsk
Identyfikacja wizualna | Anna Witkowska
Edukacja | Iwona Zając, Paula Nastały
Zespół techniczny | Wojciech Lesiecki, Adam Neumann, Henryk Pionk, Piotr Więckowski, Piotr Darda
Współpraca wolontaryjna | Anna Klocek – Wojtaszek
Komunikacja i promocja | Alina Balcerek-Budźko
Projekt dofinansowany przez Fundację Współpracy Polsko Niemieckiej
Projekt dofinansowany ze środków Miasta Sopot
Artystki | Mehtap Baydu, Zehra Doğan, Ayşe Erkmen, Jeanno Gaussi, Alicja Kwade, Ulrike Mohr, Loredana Nemes, Sandra del Pilar, Sophia Pompéry, Anahita Razmi, Ekin Su Koç, Veronika Witte, Vuslat, Beata Ewa Białecka, Alicja Gruca, Katarzyna Józefowicz, Dominika Krechowicz, Anna Królikiewicz, Anka Leśniak, Dorota Nieznalska, Hanna Nowicka, Agata Nowosielska, Anna Orbaczewska, Hanna Shumska, Katarzyna Swinarska
Performance podczas wernisażu: Krzysztof Leon Dziemaszkiewicz w kostiumach Alicji Grucy
Grupowa wystawa zatytułowana „Odłamki rzeczywistości” prezentuje prace artystek związanych z Trójmiastem i z Berlinem, często legitymujących się migracyjnym backgroundem – tureckim, kurdyjskim, irańskim, afgańskim, rumuńskim, polskim czy meksykańskim. Mapuje zagadnienia, które dotyczą rozedrgania współczesnego świata, kryzysów oraz fragmentaryczności naszej percepcji, konfrontując odbiorczynie i odbiorców zarówno z politycznymi konfliktami i zmianami tożsamościowymi, jak i ze zmysłowością świata oraz snami, marzeniami i wyobrażeniami dotyczącymi aktualnych procesów, zachodzących zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym. Artystki z Trójmiasta i Berlina łączy umiejętność przenikliwego spojrzenia na niepokoje znamionujące współczesność. Dlatego też berlińska edycja wystawy będzie nosiła tytuł „Unruhe / Niepokój”.
Wiele prac dotyka problematyki przemocy i opresyjności świata wobec kobiet. Tytuł wystawy odnosi się do fragmentu „Pawia Królowej” Doroty Masłowskiej, pisarki urodzonej w Wejherowie, która niezwykle celnie i przenikliwie diagnozuje ludzką kondycję po roku 2000. Masłowska następująco komentuje zagubienie swojego bohatera: „Co zrobić ze swoim życiem nie wiedział, znasz tę chwilę jak na zgliszczach siedzisz, dłonią rzeczywistości zepsutych odłamków dotykasz, myślisz, czy da się skleić z powrotem w całość to wszystko.” Artystki swoimi dłońmi z czułością i zaangażowaniem dotykają rzeczywistości zepsutych odłamków, by pokazać nam jej rozbicie poprzez formy swoich dzieł. W tym krótkim mocnym zdaniu pisarka wyraziście tematyzuje również dotyk, który jest zmysłem aktywizowanym przez wszystkie artystki na najróżniejsze sposoby. Zarówno Masłowska, jak i zaproszone do wystawy artystki mają także zmysł metafory: „Wygląda na to, że zdolność pojmowania doświadczeń za pośrednictwem metafory jest kolejnym zmysłem, jak wzrok, dotyk czy słuch, a metafora dostarcza jedynego sposobu postrzegania i doświadczania znacznej części świata rzeczywistego. Metafora jest takim samym i równie cennym elementem naszego funkcjonowania co zmysł dotyku”[1]. Metaforę definiuję zaś – za George’em Lakoffem i Markiem Johnsonem – jako próbę „zrozumienia i przedstawienia pewnych złożonych aspektów otaczającego nas świata w kategoriach pierwotnego, fizycznego doświadczenia. Tak postrzegana metafora nie jest więc sprawą języka, lecz naszego sposobu pojmowania świata”[2].
Wystawa wychodzi zatem od metafory dłoni, dotykającej rzeczywistości zepsutych odłamków i pokazuje niepokoje targające nami wszystkimi wobec kondycji współczesnego świata.
Sztuka artystek z Trójmiasta i Berlina uzmysławia nam, że wciąż istnieją strategie scalania owych odłamków, dzięki czemu pokawałkowana rzeczywistość wciąż jakoś pozwala się oswajać, mimo niepokojów, które ogarniają nasze emocje.
Patroni medialni: artinfo.pl, Dziennik Bałtycki, esopot.pl, NN6T, Prestiż Magazyn Trójmiejski, Rynek i Sztuka, SZUM, trójmiasto.pl, TVP 3 Gdańsk, TOK FM, Gazeta Wyborcza Trójmiasto
[1] George Lakoff, Mark Johnson, Metafory w naszym życiu, tłum. Tomasz P. Krzeszowski, Warszawa 1988, s. ?.
[2] Marek Tokarz, Podstawowe założenia teorii metafory Lakoffa i Johnsona, „Nowa Krytyka” 2000, nr 11, s. 253.
Fragments of Reality.
Berlin – Tricity
Opening | June 6, 6:00 PM
Exhibition Duration | June 7 – August 24, 2025
Curator | Marta Smolińska
Curatorial Collaboration | Michalina Domoń
Organizers | State Art Gallery in Sopot, Sopot, Foundation for Polish-German Cooperation
Honorary Patronage | Consulate General of the Federal Republic of Germany in Gdańsk
Visual Identity | Anna Witkowska
Education | Iwona Zając, Paula Nastały
Technical Team | Wojciech Lesiecki, Adam Neumann, Henryk Pionk, Piotr Więckowski, Piotr Darda
Communication and Promotion | Alina Balcerek-Budźko
Project co-financed by the Foundation for Polish-German Cooperation
Project co-financed by the City of Sopot
Artists | Mehtap Baydu, Zehra Doğan, Ayşe Erkmen, Jeanno Gaussi, Alicja Kwade, Ulrike Mohr, Loredana Nemes, Sandra del Pilar, Sophia Pompéry, Anahita Razmi, Ekin Su Koç, Veronika Witte, Vuslat, Beata Ewa Białecka, Alicja Gruca, Katarzyna Józefowicz, Dominika Krechowicz, Anna Królikiewicz, Anka Leśniak, Dorota Nieznalska, Hanna Nowicka, Agata Nowosielska, Anna Orbaczewska, Hanna Shumska, Katarzyna Swinarska
Performance during the opening: Krzysztof Leon Dziemaszkiewicz in costumes by Alicja Gruca
Group Exhibition “Fragments of Reality” presents works by women artists connected with both the Tricity area and Berlin, many of whom have migratory backgrounds — Turkish, Kurdish, Iranian, Afghan, Romanian, Polish, or Mexican. The exhibition maps out issues that reflect the turbulence of the contemporary world, various crises, and the fragmentary nature of our perception. It confronts viewers with political conflicts and shifting identities, while also evoking the sensuality of the world, and the dreams, hopes, and imaginings related to current processes occurring both locally and globally. The artists from Tricity and Berlin are united by their sharp insight into the anxieties of our time. For this reason, the Berlin edition of the exhibition will bear the title “Unruhe / Disquiet.”
Many of the works address the themes of violence and the oppressive nature of the world towards women. The exhibition’s title refers to a passage from “The Queen’s Peacock” (Paw Królowej) by Dorota Masłowska, a writer born in Wejherowo, who offers a piercing and accurate diagnosis of the human condition in the post-2000 era. Masłowska describes her protagonist’s sense of being lost with the following reflection:
„He didn’t know what to do with his life, you know that moment, when you sit among the ruins, touching with your hand the shattered fragments of reality, wondering whether it’s still possible to piece it all back together again.”
With care and engagement, the artists also touch these shattered fragments of reality with their hands, showing us its brokenness through the forms of their works. In this short but powerful sentence, Masłowska also vividly evokes touch — a sense activated by all the artists in the exhibition in a variety of ways. Both Masłowska and the exhibiting artists also share a strong sense for metaphor:
„It seems that the ability to comprehend experience through metaphor is another sense — like sight, touch, or hearing — and metaphor provides the only way to perceive and experience a significant part of the real world. Metaphor is just as real and valuable a part of our functioning as the sense of touch.”
Following George Lakoff and Mark Johnson, metaphor here is understood as an attempt to “comprehend and represent complex aspects of the world around us in terms of primary, physical experience.” In this view, metaphor is not merely a linguistic tool, but a way of understanding the world.
The exhibition thus begins with the metaphor of the hand touching the shattered fragments of reality and explores the unease that shakes us all in the face of the contemporary human condition.
The art of the Tricity and Berlin-based artists reminds us that strategies for reassembling those fragments still exist — and that despite the disquiet overwhelming our emotions, fragmented reality can still, in some way, be made familiar.
Media Patrons: artinfo.pl, Dziennik Bałtycki, esopot.pl, NN6T, Prestiż Trójmiasto Magazine, Rynek i Sztuka, SZUM, trojmiasto.pl, TVP 3 Gdańsk, TOK FM, Gazeta Wyborcza Trójmiasto