Muzeum Współczesne we Wrocławiu
9 listopada 2018 – 11 lutego 2019
Kuratorka: dr Dorota Grubba-Thiede
Pierwszą edycję wystawy zorganizowała Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie w dniach 27.04–15.08.2018.
Wystawa prezentowana w Muzeum Współczesnym Wrocław poświęcona jest jednej z najwybitniejszych rzeźbiarek współczesnych – Katarzynie Kobro w 120. rocznicę jej urodzin. Ze względu na oryginalność dokonań artystkę porównywano m.in. do Constantina Brâncuşiego i Alberto Giacomettiego. Jej oeuvre było punktem odniesienia dla wielu wybitnych osobowości tworzących równolegle z nią, a także dla młodszych pokoleń.
Istotna dla koncepcji pokazu jest analityczno-strukturalna perspektywa, nawiązująca do badań Suzanne Preston Blier fenomenu niewielkich figurek jako obiektów mających moc łagodzenia surowych reguł społecznych. Koresponduje to z zaprojektowanymi i wykonywanymi przez Kobro maskotkami dla dzieci, którymi zarabiała na życie od czasów wojny.
Tytuł wystawy odnosi się do fascynacji artystki matematyką, ale też buduje pomost między praktykami twórczymi Kobro i Josepha Beuysa, wybitnymi artystami tragicznie doświadczonymi przez wojnę i historię. U Beuysa zaowocowało to kultowym już dziś performansem: Jak wytłumaczyć obrazy martwemu zającowi (1965), interpretowanym w kontekście heroicznych prób odsunięcia lęku przed śmiercią, “obycia się z nią”, czy transmisji między granicznymi stanami. Sztruksowy zając (z lat 40. XX w.) Kobro to zabawka, którą artystka podarowała córce Nice Strzemińskiej. Szyte ręcznie przez Kobro maskotki, pełne wyrazu i zdystansowane wobec komercyjnej estetyczności, wydają się rezonować z istotną dla Louise Bourgeois praktyką miękkich rzeźb (pojęcie Lucy Lippard z 1967 r.), będąc jednocześnie “zaczynem” rozwijanych w ostatnich latach tzw. nowych ruchów rzemieślniczych.
W ramach ekspozycji wskazano również specyficzne “nadzawartości” w dziełach, teorii i pedagogice Kobro, np. nowatorskie programy dla gospodyń domowych jako swoiste zwiastuny koncepcji rzeźby społecznej Josepha Beuysa z lat 60. XX wieku.
Wystawa, obejmująca realizacje ponad 50 artystów, ma charakter intermedialny, transowy i jest przestrzenią wielozmysłowej percepcji. Obok sztuki samej Katarzyny Kobro i kluczowych osobowości awangardy pierwszej połowy XX w. (m.in. Marii Jaremy, Henryka Wicińskiego, Wacława Szpakowskiego i samego Władysława Strzemińskiego), prezentuje twórców kolejnych pokoleń, dla których artystka pozostaje fenomenem nieobojętnym, katalizującym wypowiedzi interpretacyjno-afirmatywne, analityczne i krytyczne. Horyzont multimedialnej ekspozycji współtworzą też prace zaangażowane społecznie, interpretujące traumy, które dotknęły progresywną artystkę, jak i wybitne realizacje medytacyjne.
Artystki i artyści:
Krzysztof M. Bednarski + Anna Konik / Jan Berdyszak / Joseph Beuys / Gerhard Blum-Kwiatkowski / Hanna Brzuszkiewicz / Tatiana Czekalska + Leszek Golec / Wanda Czełkowska / Witosław Czerwonka + Leszek Brogowski / Wanda Gołkowska / Nicolas Grospierre / Izabella Gustowska / Emilia Grubba / Jerzy Grzegorski / Maria Jarema / Sylwia Jakubowska / Anna + Krystian + Katarzyna A. + [K]rystian Jarnuszkiewicz / Katarzyna Kobro / Jarosław Kozakiewicz / Monika Krygier + Stefan Krygier + Włodzimierz Pietrzyk / Aurelia Mandziuk-Zajączkowska + Alicja Kujawska / Edward Krasiński / Sławomir Lipnicki + Anna Zelmańska-Lipnicka / Andrzej Mitan / Jerzy Mizera + Marek Sarełło / Anita Oborska-Oracz / Andrzej Paruzel + Małgorzata Paruzel + Piotr Weychert / Leon Podsiadły / Roman Pniewski / Katarzyna Podpora / Józef Robakowski + Janusz Zagrodzki / Robert Rumas + Zbigniew Libera / Henryk Stażewski / Maciej Szańkowski / Władysław Strzemiński / Stefan Wegner / Henryk Wiciński / Andrzej Wojciechowski + Stanisław Dróżdż / Iwona Teodorczuk-Możdżyńska + Agnieszka Zgirska + Mateusz Sękiewicz / Dobrochna Surajewska + Andrzej Karolewicz / Wacław Szpakowski / Ludmiła Stehnova / Agata Zielińska-Głowacka / Marta Branicka + Mikołaj Robert Jurkowski + Joanna Gugała-Ponikowska / Piotr Grdeń + Karina Dzieweczyńska / Jacek Staniszewski + Krzysztof Wróblewski + Maciej Sieńkowski / Bolesław Utkin
Prace z kolekcji:
Ewy Sapki-Pawliczak, Muzeum Narodowego w Krakowie, Galerii Starmach w Krakowie, Królikarni – Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego Oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Kolekcji Artystów, Rodzin Artystów, Kolekcji Antoniego Michalaka, Kolekcji Dariusza Bieńkowskiego, Kolekcji Krzysztofa Musiała, Kolekcji Prywatnych, Galerii Pola Magnetyczne + Fundacji Archeologia Fotografii w Warszawie, Centrum Sztuki Galerii EL w Elblągu (Kariny Dzieweczyńskiej i Piotra Grdenia) + Fundacji Arton Mariki Kuźmicz z Warszawy, Anny Konik, Włodzimierza Pietrzyka, Fundacji Sztuki Współczesnej In Situ w Sokołowsku, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie, Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku
Aranżacja ekspozycji:
Dorota Grubba-Thiede, Maria Zgirska, Mateusz Michalczyk, artyści oraz zespół MWW